واکسن دیابت : جلوگیری و مداوای دیابت
محققین مرکز تحقیقات بیمارستان کودکان پیتزبورگ ازUPMC با همکاری موسسۀ باکستر موفق به تولید ذرات کروی کوچک حاوی مولکولهای اسید نوکلئیک در آزمایشگاه شدند، که در مدلهای حیوانی مبتلا به دیابت نوع یک سبب جلوگیری از بروز و حتی مداوای بیماری می گردند.
در این تحقیق میکرواسفیرهای ( ذرات کروی کوچک) حاوی اسیدهای نوکلیک به موش های مبتلا به دیابت اتویمیون در زیر پوست نزدیک به پانکراس تزریق گردید. این میکرواسفیرها سپس بوسیلۀ گلبول های سفید خون که دندرتیک (dendritic cell) نام دارند به دام انداخته می شوند، مولکولهای اسید نوکلئیک آزاد شده در این سلولها سبب برنامه ریزی مجدد سلولهای دندریتیک می شوند این سلولها سپس به پانکراس رفته و در آنجا باعث جلوگیری از حمله سیستم ایمنی به سلولهای بتای تولید کنندۀ انسولین می گردند. در مدت چند هفته موش های دیابتی قادر به تولید مجدد انسولین شده و میزان قند خون آنها کاهش می یابد.
نتایج آزمایشات میکرواسفیر در مجلۀ دیابت اتجمن دیابت امریکا ماه june بچاپ رسید.
در دیابت نوع یک سلولهای T از سیتم ایمنی به پانکراس رفته و به سلولهای بتا که تولید کنندۀ انسولین هستند حمله می کنند دکتر ماسیمو تروکوMassimo Trucco و پرفسور نیک جیانوکاکیس (Nick Giannoukakis) دریافتند که سلولهای دندرینیکی که میکرواسفیرها را خورده اند و برنامه ریزی مجدد (reprogram) در آنها صورت گرفته، مکانسیم علامتی (Signaling Mcchanism) را که سبب فرستاده شدن سلولهای T و تخریب سلولهای بتا می شود متوقف می کنند.
در روش دیگری که قبلاً برای ساخت میکرواسفیرها استفاده می شد از سلولهای دندرتییکی که به پانکراس می رفتند برای سرکوب کردن حملۀ سیستم ایمنی به سلولهای بتای تولید کنندۀ انسولین استفاده می شد در نتیجه باید به سلولهای پانکراس برای بهبود و تولید مجدد انسولین زمان داده می شد، اما روش جدید تولید میکرواسفیرها، نسبت به روش قبلی که در آن سلولهای دندرتییک استخراج و مجدداً برنامه ریزی می شد (leukapheresis) بمراتب روش بهتری است.
روش میکرواسفیر که قابلیت جلوگیری و درمان بیماری دیابت نوع یک
( تازه تشخیص داده شده) را دارد امید به تولید واکسن را برای بیماران
افزایش می دهد.
در حال حاضر آزمایش ات کلینکی برای بررسی روش leukapheresis-based dendritic dell بروی انسان درحال انجام است فاز یک این آزمایشات توسط اداره دارو و غذای آمریکا تأئید شده است.
هدف نهایی این روش، تولید واکسنdendritic cell microsphere- based therapy) )یا یک روش درمان در کودکانی است که در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع یک هستند.FDA از محققین خواسته است که تا جای ممکن این روش ها بی خطر و راحت باشند.
آزمایشات کلینکی بروی 15 فرد بالغ با سن بالای 18 سال که مبتلا به دیابت نوع
یک هستند از سال گذشته آغاز شده است و نتایج در پایان امسال ارائه خواهد
شد.
در صورتیکه بی خطر بودن روش leukapheresis به اثبات برسد، محققین در سطح ملی به بررسی آن خواهند پرداخت آنها امیدوارند که این روش بطور موثری در کودکان از بروز دیابت جلوگیری کند و حتی دیابت را معکوس کند.
در روش leukapheresis پیش سازهای سلولها دندریتیک را از بیمار تحت مطالعه جمع آوری کرده( این کار 2 تا 4 ساعت طول می کشد)و در آزمایشگاه آنها را بوسیله فاکتورهای رشد به سلولهای دندریتیک تبدیل می کنند فاکتورهای رشد با توالی ها ی کوتاهی ازDNA ترکیب شده اند که بطور مشخص از تولید مولکوهایی نظیر CD40 ،CD80 ،CD86 بروی سطح سلولهای دندرتییک جلوگیری می کنند سپس این سلولهای دندتییک در آزمایشگاه آزمایش شده و سپس به بیمار تزریق می گردند. این سلولها تأثیرات ضد دیابتی خود را با خاموش کردن فعالیت سلولهای T که مسئول تخریب سلولهای بتا در پانکراس هستند بروز می دهند.
استفاده از میکرواسفیرها روش بسیار ساده تر و موثرتری است در این روش
نیازی به جمع آوری سلولهای دندرتییک بیماران و برنامه ریزی ژنتیکی
مجدد آنها در محیط استریل نیست، بجای آن با تزریق میکرواسفیرها به
بیماردرمدتی کمتر ا ز چند دقیقه به هدف مورد نظر خواهیم رسید.
منبع:
Diabetes Research News,